Hümik Asit Nedir?

Hümik Asit Nedir?

Topraktaki organik maddelerin ana içeriği humustur. Humik asit ise humusun en aktif maddesidir. Günümüzde artan kimyasal gübre kullanımı humusun hızla tükenmesine neden olmuştur. Oysaki humus gübrenin alımını kolaylaştıran bir maddedir. Bu sorunun çözümü için son yıllarda hümik madde uygulamaları yapılmaya başlanmıştır. Toprak organik maddesi, canlı, cansız ya da çürümüş olan tüm organik maddeleri içeren bir terimdir. Tamamen çürümüş organik yapılar HUMUS olarak adlandırılır.  En iyi humus kaynağı dekompoze olmuş bitki  ya da kompost materyalleridir. Yüksek humik asit içeriğine sahip humatlar da uzun süreli ve iyi bir humus kaynağıdır. Hümik maddeleri üç ana gruba ayırmak mümkündür, fülvik asit, hümik asit ve hümin.

Humik Maddelerin Kimyasal Özellikleri

Humus: Toprağın  %65-75’ni oluşturan temel maddesidir. Tamamen çürümüş organik maddelerden oluşur. Toprak verimliliğinde önemli rol oynar.

Humik Maddeler: Üç organik kalıntı olan hümin, fülvik asit ve hümik asitten oluşan kimyasal bir gruptur.

Humik Olmayan Maddeler: Reçine, bal mumu ve organik asitler gibi çözünmez ve dekompoze organik maddelerdir.

Humatlar: Humik asit tuzlardır.

Fülvik Asitler: Tüm Ph koşulları altında su da çözünür formda olan hümik maddelerin bir bölümüdür. Fülvik asitlerin renkleri açık sarı – sarı kahverengidir.

Hümik Asitler:  Hümik asitler topraktan elde edilen ana bileşiklerdir. Koyu kahve – siyah renklidirler. Doğal olarak oluşan humik asit moleküllerine bağlı 60’ı aşan farklı iz element çeşitli organizmaların kullanımına hazır bulunmaktadır.

Humin: Hümik maddelerin asit ya da alkali her hangi bir pH değerinde su da çözünemeyen bir bölümüdür. Moleküller yapıları çok büyüktür. Humik maddeler içinde parçalanmaya en dayanıklı olandır.

Humik Asit ve Fulvik Asit Kaynakları Nelerdir?

Aşağırdaki tabloda  da görüldüğü gibi humik ve fulvik asitler çeşitli kaynaklardan elde edilir. Ancak bu kaynaklar arasında en yüksek humik ve fulvik asit oranı leonarditte mevcuttur. Leonarditin humik madde kaynağı olduğunu 1690 yılında keşfedilmiştir. Sonrasında araştırmacılar bu maddeleri tarımsal alanlarda uygulamaya başlamışlardır. Leonardit 70 milyon yıl süren bir hümifikasyon süreci sonunda  oluşan linyit kömürünün okside olmuş formudur. Yüksek katyon değişim kapasitesine sahiptir. Leonardit kaynaklı humik asitler uzun süre etki gösterirler. Azot gibi besin maddeleri ile rekabete girmezler. Organik tarım da güvenle kullanılmaktadır.

Humik ve fülvik asitlerin bulundukları kaynaklar ve oranları

Humik maddelerin hepsi toprakta kalıcıdır. Çevre koşullarına bağlı olarak fülvik asitlerin yarı ömrü 10 – 50 yıl arasında değişirken, hümik asitlerin yarı ömrü yüzyıl ile ölçülür.

Hümik asit ve fülvik asit arasındaki farklar nelerdir?

Yukarıda da denildiği gibi bitki kalıntılarının çürüdükleri zaman fülvik ve hümik asitlerin her ikisi de oluşur. Her iki asitte toprak ve topraktaki mikroorganizmalar için yararlıdır. Fülvik asit hümik aside göre daha küçük moleküler yapıya sahiptir. Bunun sonucu olarak kalıcılığı daha azdır ve daha kolay parçalanır. Ancak yaprak uygulamalarında bitkiye giriş hızı daha yüksektir. Humik asit ise toprakta daha uzun süre kalır ve zaman içerisinde daha yavaş parçalanır. Genel olarak toprak organik madde miktarını arttırmada uzun süreli etkilerden dolayı humik asitler den faydalanır.